W gospodach i winiarniach rozpoczyna się właśnie świętowanie przy młodym winie i … pieczonych kasztanach. To jedna z najstarszych tradycji tego regionu na północy Włoch: Törggelen. Jest to też dla turystów jedyna w roku okazja do wzięcia udziału w wielkiej tradycyjnej uczcie organizowanej przez tamtejszych gospodarzy na koniec zbiorów. Oraz w wielu festiwalach różnorodnej lokalnej kuchni i kultury.
Wszystkiego na temat jadalnych kasztanów można dowiedzieć się w Völlan-Tisens, gdzie tradycyjnie obchodzi się święto „Keschtnriggl”. Nazwa ta pochodzi od słowa „Keschtn”. Co w dialekcie Południowego Tyrolu oznacza „kasztan” oraz od słowa „Riggl” oznaczającego „pleciony koszyczek” służący do potrząsania już obranymi i upieczonymi potrawami. Podczas tego święta wybrane restauracje serwują całą gamę potraw na bazie kasztanów.
Ilość uprawianych w Południowym Tyrolu szczepów winorośli przyprawia o prawdziwy zawrót głowy. Francuskie pinot blanc, pinot gris znajdziemy obok niemieckich: riesling, silvaner, müller-thurgau i lokalnych schiava, lagrein i gewürztraminer. I co najważniejsze, poziom reprezentowany przez południowo tyrolskie wina jest wysoki. Dla wielu znawców są one synonimem jakości i przewidywalności.
A gdy dodamy do tego prostą, ale bardzo pyszną kuchnię regionu, łatwo pozazdrościć tradycji Törggelen. Tylko w Południowym Tyrolu znajdziemy takie kulinarne połączenia. Nie dziwi więc fakt, że mieszkańcy Południowego Tyrolu starannie przygotowują się do jesiennych obchodów, a właściciele gospodarstw i gospód walczą o tytuł najlepszego, który corocznie przyznawany jest przez tutejszy Związek Farmerów Roter Hahn. Oceniana jest nie tylko jakość potraw, ale także wystrój i atmosfera panująca w ocenianym miejscu.
Będąc w Południowym Tyrolu, w czasie Törggelen, na pewno warto nauczyć się dwóch słów: Buschenschenke i Hofschänke. To nazwy dwóch typów lokalnych gospód. Jaka jest różnica między nimi? Drobna, ale zasadnicza. Oba rodzaje tawern oferują dania lokalnej kuchni serwowane w tradycyjnych pomieszczeniach obitych boazerią. W Buschenschänke podawane jest wino, które powstaje z winogron rosnących w gospodarstwie należącym do danej gospody. Dodatkowo, podczas Törggelen, Buschenschänke oferują specjalny program, w tym zwiedzanie winnic, degustacje win, pieczenie chleba i kasztanów. Z kolei, w Hofschänke wina są wyśmienite, ale produkowane przez zewnętrznych dostawców. Te gospody oferują za to dania z mięsa, wyprodukowanego na miejscu.
W tym roku na specjalne wieczory po winobraniu (zwane Törggele) zaprasza osiem winiarskich gospodarstw w Eisacktal i jedno w Soprabolzano przy Ritten. To nic innego jak wędrówki po kasztanowych gajach i wśród jesiennych krajobrazów winnic, wiejskie smakołyki i świeżo wytłoczone wino, zapach pieczonych kasztanów i przyjemna atmosfera wiejskich izb, które otwierają swoje podwoje dla gości.
Na Törggelen warto wybrać się całą rodziną. Podczas gdy dorośli oddają się degustacji win, dzieci otrzymają soki z winogron. Dla wszystkich przygotowywane jest obfite menu smakołyków łączących wpływy włoskie, tyrolskie i ladyńskie. I tak możemy skosztować włoskich Schlutzkrapfen, czyli ravioli ze szpinakiem i ricottą, typowych dla Tyrolu kiszonej kapusty, gulaszu, strucla z jabłkami i chleba z kminkiem, a przede wszystkim speck’a i knödel’a. Speck to dojrzewająca szynka, marynowana w solance przyprawami, suszona i wędzona na zimno, a na końcu myta w górskiej wodzie. Natomiast knödel czyli knedle to połączenie bułki, mąki, mleka i dodatków: specka, szpinaku lub sera.
Törggelen – to nazwa święta obchodzonego w Południowym Tyrolu. Pochodzi od nazwy drewnianej prasy (wł. „torchio”), umieszczonej w specjalnym pomieszczeniu, w którym w przeszłości degustowano młode wino. Tradycja Törggelen jest jedną z najstarszych. Pod koniec zbiorów lokalni producenci wina spotykali się i degustowali swoje produkty. Wg. legend właściciele winnic, którzy zajmowali się także hodowlą bydła, urządzali wielką ucztę dla pasterzy wracających z wysoko położonych pastwisk. Częstowano ich młodym winem „Nuien” i pieczonymi kasztanami. Uczta ta miała być nagrodą dla wszystkich sezonowych pracowników pomagających przy zbiorach.
Roter Hahn (pol. Czerwony Kogut, ang. Red Rooster) – to organizacja zrzeszająca ponad 1700 farm agroturystycznych położonych w Południowym Tyrolu. Zrzeszenie w Roter Hahn oznacza, że gospodarstwo agroturystyczne spełnia rygorystyczne standardy. Początkowo do Roter Hahn mogły przystąpić jedynie farmy oferujące turystom pobyty. Od 2003 r. organizacja zrzesza także farmy specjalizujące się w usługach gastronomicznych, produkcji ekologicznej żywności wysokiej jakości oraz rękodzielnictwa. Głównym celem organizacji jest promocja rolnictwa Południowego Tyrolu poprzez połączenie z turystyką a przez to zapewnienie miejscowym gospodarzom dodatkowych dochodów.
Południowy Tyrol – To historyczna część Tyrolu położona we Włoszech, na południe od głównej grani Alp. Charakteryzuje się zróżnicowanym krajobrazem: od imponujących lodowców na zachodzie, przez niezwykłe szczyty Dolomitów na wschodzie, aż do śródziemnomorskich winnic na południu. Łagodny klimat i ponad 300 słonecznych dni w roku stwarzają warunki sprzyjające produkcji południowo tyrolskich specjałów, takich jak jabłka, wino i speck (lokalny typ dojrzewającej szynki).
