Sen to fantastyczny dar od natury. Możemy odpowiednio wypocząć, przetworzyć wszystkie bodźce i zregenerować siły. Choć jest on potrzebny jak powietrze i wszyscy śpimy w ten sam sposób, nadal niewiele wiemy o całym procesie. Nawet neurobiolodzy, psychologowie i specjaliści od snu nie poznali jeszcze wszystkich jego tajników. Dzielą się z nami jednak tym, co ustalili do tej pory. Oto kilka faktów i ciekawostek, które zainteresują każdego śpiocha.
1. Tajemnice fazy REM i NREM
Chyba każdy z nas słyszał o dwóch fazach snu – REM i NREM. Czym one jednak tak naprawdę są? Co oznacza dla nas sen płytki i sen głęboki? W zrozumieniu tych dwóch zjawisk pomaga Matthew Walker, neuropsycholog i specjalista od snu z Uniwersytetu w Kalifornii.
W swojej najnowszej książce (Dlaczego śpimy. Odkrywanie potęgi snu i marzeń sennych) Walker tłumaczy, że na nasz sen składa się seria 90-minutowych cykli. Każdy z nich zaczyna się fazą NREM, a kończy fazą REM. W czasie pierwszej z nich nasz mózg wpada w synchroniczny, powtarzający się rytm. Setki tysięcy komórek nerwowych jednocześnie uaktywnia się i milknie, tworząc w ten sposób specyficzne fale mózgowe. To właśnie wtedy zachodzą główne procesy przetwarzania pamięci, a nasze ciało zapada w stan obniżonego poziomu energii. Wpływa to niezwykle korzystnie na nasze ciśnienie.
Pod koniec cyklu przychodzi głęboki sen. W fazie REM nasz mózg jest niezwykle aktywny, co przypomina stan rozbudzenia. To właśnie wtedy śnimy, a marzenia senne są efektem tego pobudzenia. Naukowcy nie mają jeszcze do końca pewności, dlaczego tak się dzieje, ale nie mają wątpliwości co do tego, że aby odpowiednio wypocząć potrzeba nam kilku pełnych, niezaburzonych niczym cykli.
2. Idealna pigułka nasenna nie istnieje
W dzisiejszym wiecznie spieszącym się gdzieś świecie, wielu z nas cierpi na bezsenność. Jej przyczyny mogą być bardzo różne, a skutki opłakane. Stres, nieprawidłowy styl życia, długie siedzenie po nocach czy ciągłe wpatrywanie się w ekrany emitujące światło LED, to tylko kilka czynników szkodliwie wpływających na nasz sen. Już jedna nieprzespana noc grozi zwiększonym ryzykiem zawału, cukrzycy, a nawet choroby nowotworowej, nie wspominając o ogólnym zmęczeniu i braku koncentracji.
Wiele osób sięga po leki nasenne, które teoretycznie mają pomóc im w zaśnięciu. Nie wiedzą jednak, że wśród wielu skutków ubocznych, mają one zgubny wpływ na naszą pamięć i jakość snu. Starajmy się wypróbować najpierw naturalne metody, na przykład napar ziołowy przed snem, ciepła kąpiel i wieczorny relaks.
Warto wiedzieć, że stosowanie innych leków (np. na astmę lub regulujących ciśnienie) tuż przed pójściem do łóżka, może utrudniać nam zaśnięcie. Skonsultujmy z lekarzem, czy możliwa jest na przykład zmiana pory ich przyjmowania na wcześniejszą, aby nas organizm zdążył je przyswoić.
3. Senna terapia
Sen ma właściwości terapeutyczne. W czasie fazy głębokiej mózg przetwarza wszystkie emocje, myśli i wspomnienia, sprawiając, że stają się one z czasem łatwiejsze do zniesienia. Powiedzenie, że jutro będzie nowy dzień lub maksyma muszę się z tym przespać, to ludowa prawda, która znalazła potwierdzenie w badaniach naukowych. Po dobrym nocnym wypoczynku budzimy się ze świeżym spojrzeniem na nasze problemy i energią do działania. Sen wpływa łagodząco na traumatyczne przeżycia – to właśnie podczas spania mózg przetwarza dotkliwe wspomnienia i redukuje psychiczny ból. Zdrowy organizm potrafi poradzić sobie z bolesną stratą (śmierć bliskiego, rozstanie) już po dwóch miesiącach zdrowego snu.
4. Ataki złości i rozdrażnienie
Wiadomo, że gdy człowiek jest niewyspany, bywa nieprzyjemny i niezadowolony ze wszystkiego. Według badań Walkera, deficyt snu czyni nas również bardziej agresywnymi. Skanery aktywności mózgu pokazały zwiększenie aktywności ciała migdałowatego o 60% u osób niewyspanych. To właśnie ten ośrodek odpowiada za gniew i wściekłość.
5. Dobre praktyki
Jak twierdzi Walker, zalety snu muszą być bardziej doceniane w społeczeństwie. Kult pracy po godzinach i nocnego imprezowania powinien zastąpić kult nocnego odpoczynku i regeneracji sił. Przyniesie to korzyści wszystkim, ponieważ pracownicy będą bardziej kreatywni i produktywni. Zajęcia w szkołach mogłyby zaczynać się później, a pracodawcy mogliby nagradzać za wyspanie się.
Już teraz istnieją specjalne urządzenia do pomiaru ilości snu, a w Stanach Zjednoczonych przyszłościowo myślące firmy dają pracownikom wolne / luźno podchodzą do godzin rozpoczęcia pracy, w celu porządnego wyspania się. Niektórzy idą o krok dalej i pozwalają pracownikom na drzemki. Największe korporacje nie robią tego z troski, tylko dla zysku – doskonale zdają sobie sprawę z tego, że wyspany pracownik, to pracownik, który będzie bardziej kreatywny, sumienny i lepiej poradzi sobie z wyzwaniami.
My sami również powinniśmy o siebie zadbać. Wprowadźmy w grafik rutynę zasypiania o stałej porze (dotyczy to także weekendów!) i odpowiednio urządźmy sypialnię. Istnieją specjalne poduszki i materace, które dopasowują się do naszego ciała i poprawiają nasz sen. Nie umieszczajmy w pokoju żadnych świateł LED (telewizor to najgorszy z możliwych pomysłów), zbędnych urządzeń elektrycznych, zegarów ani innych rozpraszaczy. Zadbajmy także o to, aby temperatura nie była zbyt wysoka, a okna zaciemnione. Sypialnia powinna być miejscem, w którym lubimy wypoczywać i kładziemy się z prawdziwą przyjemnością.
Artykuł sponsorowany
